- Σαχαλίνη
- (Καραφούτου ιαπωνικά). Νησί στη Ρωσική Δημοκρατία, το έδαφος του οποίου αποτελεί την ομώνυμη επαρχία (87.100 τ. χλμ., 700.000 κάτ.) με πρωτεύουσα τη Γιούζνο - Σαχαλίνσκ (137.000 κάτ.).
Χωρίζεται από την ξηρά, προς τα Δ από το Στενό της Ταρταρίας και από το ιαπωνικό νησί Χοκκαϊντό, προς τα Ν από το Στενό Λα Περούζ, ενώ προς τα Β και προς τα Α βρέχεται από την Οχοτσκική θάλασσα και προς τα ΝΔ από την Ιαπωνική. Έχει μήκος 960 χλμ. και μέγιστο πλάτος 160. Διασχίζεται κατά μήκος, από δυο παράλληλες οροσειρές: τη Δυτική Οροσειρά και την Ανατολική (με ψηλότερη κορυφή το όρος Λοπάτινα, 1609 μ.), που χωρίζονται από ένα βαθύπεδο. Προέκταση της Δυτικής Οροσειράς είναι, προς τα Ν, η Νότια Οροσειρά.
Αντίθετα, στο βόρειο τμήμα ανοίγονται εκτεταμένες προσχωσιγενείς πεδιάδες. Οι ακτές είναι ψηλές και απότομες, εκτός από το βορειοανατολικό τμήμα όπου είναι πεδινές και διασχίζονται μόνο από τις εκβολές των ποταμών που σχηματίζουν λιμάν, τα οποία χωρίζονται από τη θάλασσα με φράγματα άμμου. Το κλίμα είναι ψυχρό στα Β και ηπιότερο στα Ν. Οι βροχές πέφτουν κυρίως το καλοκαίρι.
Κυριότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές είναι η εκμετάλλευση των δασών και του υπεδάφους (κάρβουνο και πετρέλαιο, που διοχετεύεται στην κοιλάδα του Αμούρ, καθώς και στο Στενό της Ταρταρίας, μέσω πετρελαιαγωγού), η αλιεία και η βιομηχανία (κονσερβοποίηση ψαριών, χαρτοποιία, ναυτιλιακά είδη). Καλλιεργούνται δημητριακά, πατάτες, κηπευτικά, ζαχαρότευτλα, λαχανικά και κτηνοτροφές. Πλούσια είναι η πανίδα (αλεπούδες, λύγγες, λύκοι, τάρανδοι και ορεινά πρόβατα).
Μεταξύ του πληθυσμού υπάρχουν ακόμα μειονότητες πρωτόγονων λαών, όπως οι Αΐνου, οι Γιλιάνοι και οι Εβέγκοι. Κυριότερες πόλεις, εκτός απ’ την πρωτεύουσα, είναι η Αλεξαντρόφσκ - Σαχαλίνσκι, ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια για την εξαγωγή των τοπικών προϊόντων (ιδιαίτερα κάρβουνου), η Ντολίνσκ, η Κορσακώφ, η Πορονάισκ και η Νεβέλσκ.
Το νησί, που εξερευνήθηκε για πρώτη φορά από το Ρώσο Πογιάρκωφ το 1644, θεωρήθηκε χερσόνησος ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Αποικίστηκε από τους Ιάπωνες και ύστερα από τους Ρώσους που επέκτειναν εκεί την επιρροή τους, αντίστοιχα στο νότιο και βόρειο τμήματα. Το 1875 περιήλθε στη Ρωσία σε αντάλλαγμα των Κουριλλών που παραχωρήθηκαν στην Ιαπωνία, αλλά το 1905 το νότιο τμήμα επανήλθε στην Ιαπωνία. Το 1945, τέλος, το νησί πέρασε όλο στην εξουσία της πρώην ΕΣΣΔ.
Dictionary of Greek. 2013.